Gökyüzünde tek bir çizgi varmış gibi, ama içinde müthiş bir gürültü ve hassasiyet taşıyan… O çizgi uçak burnunun rotası, usta bir pilotun nefesi, yer ekibinin sıralı disipliniyle oluşur. SOLOTÜRK’ün her gösterisi teknik bir oyundur; görselin ötesinde bir mühendislik, insan faktörü ve sahne sanatı birleşir.
Kuruluş ve Amaç: “Tek Uçakla Gücün Görsel Dili”
2009 sonlarında ST-STORE’un ve Türk Hava Kuvvetleri’nin teknik tasarım ekipleri arasında başlayan görüşmeler, “bir solo F-16 jet ile görsel etki yaratmak” üzerine yoğunlaştı. Pilot seçimi, eğitim programı, güvenlik prosedürleri planlandı; eğitim uçuşları, simülasyon testleri ve performans değerlendirmeleri yüzlerce saat gerektirdi. 2011 yılında yapılan ilk resmî demo, bu planların gökyüzünde vücut bulmasıydı.
Teknik Platform: F-16C Block-30TM Görsel İfade
- Model: F-16C Block-30TM. Gösteri için özel boya kaplaması, resmi amblem detayları ve duman (smoke) sistemi eklenmiş. Gövde yapısı ve aerodinamik kontroller muharip versiyonla büyük oranda uyumlu.
- Speed / İrtifa Aralığı: Düşük hız (~95-100 knot) slow flight manevralarında; yüksek geçişlerde 900-1.200 km/s seviyelerine çıkar. Kritik irtifa manevraları özellikle alçak uçuşlarda yer hakimiyeti ve güvenlik açısından sınırda uçurulur.
- G-kuvveti ve Yapısal Dayanım: Manifold manevralarda pilotlar yaklaşık 8-9 G’ye kadar zorlanır. Uçak gövdesi, kanat yapısı ve kuyruk kontrol yüzeyleri bu baskıya dayanacak şekilde tasarlanmış, sürekli bakım ve uçuş sonrası analizlerle performans korunur.
- Yakıt Tüketimi ve Gösteri Süresi: Standart gösteri paketi yaklaşık 20-22 manevradan oluşur ve 20 dakikaya yakındır. Bu sürede yaklaşık 3,5 ton yakıt kullanımı olabilmektedir; uçuş öncesi yakıt planlaması, yan yük durumu ve iniş sonrası kalan yakıt miktarı önemlidir.
İmza Manevralar: Teknik Derinlik ve Performans
SOLOTÜRK’ün sahnesini izleyicinin hafızasına kazıyan manevralar, sadece gösteriş değil; aerodinamik, insan-fizik ve uçak sınırlarının hassas dengesiyle ortaya çıkar. İşte birkaç örnek:
- Kobra (Cobra) Kalkışı: Uçak düşük süratle burun yukarı kaldırılırken (pitch-up), hava akışı ve motor tepkisi arasındaki gecikme pilot için hatasız kontrol gerektirir. “Kobra” adı dünya havacılık literatüründe bilinir; SOLOTÜRK’ün versiyonu alçak geçişten hemen sonra yapılan kontrollü kalkışı içerir.
- Roll + Barrel Roll Kombinasyonu: Uçak önce ekseni etrafında yuvarlanır, sonra barrel roll ile helisel dönüş yapar. Görsel açıdan etkileyici; fakat pilot G-kuvvetini hissettiği anda koordinasyon (pitch-yaw-roll kontrol yüzeyleri) çok dikkatli kullanılmalıdır.
- Ters Tırmanış (Reverse Climb): Gösteri sırasında hız kazanıldıktan sonra ani yön değişikliğiyle yukarı doğru tırmanış başlar. Uçak burnu yerçekimine ve hava yoğunluğuna karşı açılır; stall (uçuş kontrolünün kaybı) riski hesaplanmış manevradır.
- Yavaş Uçuş (Slow Flight) Alçak Geçiş (Low Pass): Gösteri arasında sessizliğin ve dramatik kontrastın yükseldiği anlar. Uçak gövdesi, gölgeler, motor sesi ve rüzgârın bağımsız titreşimi duyulur. Alçak geçişte yere yakınlık (yerden sadece onlarca metre), ses ve gölge efektiyle görsel dramatizm artar.
- Ters Geçiş Selamı ve Final Pasajı: Gösterinin kapanışına doğru ters geçiş selamı gelir ki bu seyirci ile göz teması gibidir. Uçak burnu aşağıyken, ciftten veya çift slalom çizgisi arasında geçişler yapılır ve ardından normal düz uçuşa dönülür. Final pasajı, yüksek sürat ve ses efektleriyle gösteriyi taçlandırır.
Risk, Limitler ve Eğitim Yoğunluğu
Bu manevraların her biri potansiyel risk taşır: hava türbülansı, motor geç tepki verme durumu, pilotun G-kuvvetine adaptasyonu, veri sensörlerinin ve kontrol sistemlerinin hassasiyeti… Eğitim süreci sadece kokpitte geçirilen saatlerden ibaret değil; simülasyon, emniyet senaryoları, bakım sonrası uçuş veri analizi ve görev sonrası debrief (uçuş sonrası analiz) ile tamamlanır. Ayrıca kokpit içindeki uçak uyarı ve ikaz sesleri, pilotun karar mekanizmasının en kritik parçalarından biridir. Limitler belirlenmiş; SOLOTÜRK yeniliği bu limitler içinde riskleri minimize ederek görselliği maksimize etmekte.
SOLOTÜRK Resmî Ürün Mağazası: Tarzını Gökyüzüyle Bütünleştir
Gösteriyi izlemek bir tutkuysa; resmi ürünleri taşımak da o tutkunun günlük hayata yansımasıdır. SOLOTÜRK’ün resmi ürün mağazası ST-STORE / Solotürk Store, unisex giyimden şapkaya, tişörtten makete pek çok ürün sunuyor. Ayrıca Avrupa için Solotürk EU mağazası da resmi ürün seçeneklerini sunuyor. Buradan alacağınız ürünler aynı zamanda Kartal Vakfı’na destek olarak katkı sağlıyor.
Gösteri Takvimi ve Organizasyon Bilgisi
Gösteri organizasyonları genellikle meteorolojik koşullara bağlı olarak değişir; NOTAM (uçuş bildirimleri), hava sahası izinleri, güvenlik koordinasyonları gibi yerel yönetimlerle iş birliği önemlidir. İzleyicinin resmi duyuruları takip etmesi; sosyal medya hesapları ve resmi site soloturk.tsk.tr en güvenilir kaynaklardır.